'Mầm độc' của chủ nghĩa dân túy với châu Âu và thế giới

Việc Cơ quan hành pháp cao nhất của Liên minh châu Âu (EU) buộc phải lùi lịch công tác định trước theo quy định đã phản ánh mức độ lo ngại của các thành viên liên minh trước nguy cơ trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy.

Ủy ban châu Âu (EC) ngày 20-2 cho biết cơ quan này sẽ lùi thời gian công bố báo cáo về ngân sách và chính sách kinh tế - xã hội của các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), thời gian công bố mới vào ngày 29-5 tới. Theo quy định, vào đầu tháng 5, EC phải công bố báo cáo về ngân sách và tăng trưởng của các quốc gia thành viên, cũng như của Khu vực đồng tiền chung euro.

Tuy nhiên, do lo ngại báo cáo có thể sẽ tác động tới chiến dịch tranh cử và nhất là kết quả của cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu (EP) dự kiến vào ngày 26-5 tới, nên EC lùi việc công bố 3 ngày sau đó. Các nguồn tin cho biết, các dự báo đưa ra trong báo cáo này được cho là thiếu tính “chính trị” và trái với những khuyến nghị của các quốc gia thành viên, tác động bất lợi cho các ứng viên ủng hộ châu Âu đoàn kết, hợp tác và cởi mở.

Sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy thể hiện qua phong trào “Áo vàng” đang khiến không chỉ nước Pháp mà cả châu Âu lo lắng

Nhìn nhận về việc làm được cho “cực chẳng đã” trên, giới phân tích cho rằng, cơ quan hành pháp cao nhất của EU muốn tránh các đảng dân túy tại các quốc gia thành viên như Italia, Pháp và Bỉ, vì lo ngại các đảng này sẽ sử dụng báo cáo cho chiến dịch tuyên truyền chống châu Âu. Đánh giá này dựa trên cơ sở sự trỗi dậy của các đảng dân túy tại nhiều thành viên EU.

Italia hiện là nỗi lo lắng lớn nhất của một châu Âu đoàn kết khi liên minh giữa đảng cực hữu Lega và phong trào dân túy “5 sao” từ chối xem xét lại dự thảo ngân sách. Trước sức ép rất lớn, Chính phủ Italia cuối cùng cũng phải “xuống thang” vào giữa tháng 12-2018 bằng cam kết cắt giảm thâm hụt ngân sách năm 2019 từ 2,4% xuống 2% GDP.

Tiếp giáp với “đất nước hình chiếc ủng”, nước Pháp và cũng là quốc gia đóng vai trò quan trọng trong EU đang phải rất vất vả đối phó với sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy, thể hiện qua phong trào “Áo vàng”. Để giảm áp lực của lực lượng gây ra nhiều cuộc bạo động này, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã phải chấp thuận mọi yêu sách của những người “Áo vàng”, trong đó có việc nâng lương tối thiểu, điều có thể làm tăng thêm thâm hụt ngân sách, vượt quá mức sàn của châu Âu là 3%.

Không chỉ có xu hướng nhận được ngày càng nhiều sự ủng hộ khi cuộc bầu cử EP vào ngày 26-5 đang đến gần, các đảng dân túy, chống nhập cư ở Pháp, Italia, Bỉ… hay Hungary có những động thái liên minh với nhau. Đáng chú ý, Phó Thủ tướng Italia Matteo Salvini đã gặp Thủ tướng Hungary Viktor Orbán và hai bên cam kết thành lập một mặt trận dân túy nhằm chống lại những nhân vật theo chủ nghĩa đoàn kết và hợp tác châu Âu thuộc phe Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ông Salvini trong cuộc gặp với thủ lĩnh cực hữu Marine Le Pen cũng đã công bố triển vọng thành lập cái gọi là “Mặt trận Tự do” nhằm đoàn kết phe dân túy trong EP.

Sự trỗi dậy và “lên ngôi” của các đảng dân túy tại châu Âu, cũng như chủ nghĩa dân túy ở nhiều nơi khác trên thế giới, đang khiến châu Âu cũng như cộng đồng thế giới lo ngại sâu sắc. Các đảng dân túy trong trường hợp chiến thắng trong các cuộc bầu cử, nắm quyền hay giữ quyền chi phối chính sách sẽ tác động sâu sắc tới tình hình thế giới, có thể dấy lên làn sóng bài ngoại chứa đựng nhiều ẩn họa, làm trầm trọng thêm các cuộc khủng hoảng nhân đạo di cư, nhập cư…

Chính sự thắng thế của chủ nghĩa dân túy đã dẫn tới việc nước Anh rời khỏi EU (Brexit) và đang làm sống lại chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, đi ngược lại xu hướng tự do hóa thương mại hiện nay. Chủ nghĩa dân túy thực sự là “mầm độc” với không chỉ châu Âu mà cả thế giới hiện nay.

Hoàng Tuấn (ANTĐ)