Kể từ khi ông Donald Trump lên nắm quyền tổng thống vào năm 2017, các tổ chức mang tên "Dân quân cực hữu" không những đã mở rộng về mặt quy mô mà hơn thế, nó còn mạnh bạo hơn trong việc thể hiện sức mạnh của mình nơi công cộng. Trong suốt bốn tháng vừa qua các nhóm dân quân cực hữu đã biểu tình có vũ trang phản đối phong trào đòi quyền bình đẳng cho người da đen. Một cái tên được quan tâm nhất trong thời điểm này là Proud Boys. Vậy Proud Boys là ai, vì sao lại khiến người Mỹ lo sợ?
Sói đội lốt cừu
Proud Boys được thành lập bởi Gavin Mcinnes, đồng sáng lập Công ty tin tức Vice. Gavin bị chính công ty của mình sa thải, rồi một vài năm sau, anh ta xuất hiện trở lại trước công chúng dưới tư cách người thành lập ra Proud Boys. Theo Gavin, đàn ông da trắng tại Mỹ đang chịu sự tấn công của phong trào nữ quyền và chủ nghĩa đa sắc tộc, đa văn hoá. Do đó, Proud Boys có vai trò tập hợp những người đàn ông da trắng lại thành một thực thể thống nhất nhằm mục đích "khai hóa" cho người ta về vai trò mà giới tính của họ đặt lên vai mình, từ đó dẫn đến hành động thực tế để giành lại vị trí trong xã hội.
Thật ra, những nhóm dân quân không phải là điều gì kỳ lạ ở Mỹ. Trong cuộc Cách mạng Mỹ, ngoài đội quân tình nguyện do những vị tướng như George Washington, còn có nhiều nhóm dân quân nổi lên kháng chiến chống lại người Anh. Để công nhận sự đóng góp của họ, Quốc hội Mỹ đã đưa ra Tu chánh án thứ 2 công nhận quyền sở hữu vũ khí của người dân để bảo vệ bản thân và chống lại sự áp bức. Đây là tiền đề để những nhóm dân quân Mỹ tồn tại và phát triển. Tuy vậy, trước thập niên 1990, hầu hết các nhóm dân quân chỉ xuất hiện với quy mô nhỏ và rải rác.
Chiến thắng của nguyên Tổng thống Bill Clinton đã phần nào chia rẽ nước Mỹ. Không ít người Mỹ chỉ trích các chính sách về kinh tế và an ninh nội địa của Bill Clinton. Họ cho rằng ông Clinton đang làm suy yếu sự phồn thịnh của đất nước trong khi tập trung quyền lực vào tay mình. Những người phản đối mạnh mẽ nhất lập ra những nhóm dân quân với ít nhiều tư tưởng ly khai. Giữa các nhóm này và chính quyền đã xảy ra tranh chấp dẫn đến đổ máu.
Năm 1993, FBI bao vây khu nhà của giáo phái Branch Davidians. Sau hơn 51 ngày vây ráp, một nhóm cảnh sát cơ động đột kích khu nhà và gián tiếp gây ra một vụ cháy giết chết 76 tín đồ. Hai sự kiện này như là "giọt nước tràn ly" kích động Timothy McVeigh đánh bom đồng loại một số toà nhà nơi đặt các cơ quan công quyền tại thành phố Oklahoma tước đi 168 mạng người.
Dưới thời Tổng thống G.W. Bush, sự quan tâm của nhân dân Mỹ dồn vào cuộc chiến chống khủng bố ở nước ngoài, do đó các nhóm dân quân cực hữu hoạt động cũng ít hơn. Phải đến khoảng năm 2010, những nhóm này mới manh động trở lại. Họ lợi dụng tâm lý bất bình trong nhân dân trước sự bất lực của chính quyền Tổng thống Barack Obama đối với những vấn đề cơ bản đe doạ đất nước như tình trạng thất nghiệp và vô gia cư, v. v...
Các nhóm dân quân như Three Percenters, The Patriots, và Oath Keepers xuất hiện ngày một nhiều và cực đoan hơn những tổ chức đi trước. Họ chống lại mọi hành vi can thiệp vào nội tình địa phương từ chính phủ liên bang, và cho rằng chỉ có người dân mới có quyền quyết định luật pháp, tổ chức nơi họ đang sống. Các nhóm dân quân cũng tin rằng, người da trắng và người da màu không thể sống chung với nhau, nước Mỹ chỉ dành riêng cho người da trắng theo đạo Thiên Chúa. Đây là những quan điểm được Proud Boys kế thừa, nhưng tổ chức này cũng có một số ckhác biệt.
Các thành viên của Proud Boys thường là thanh thiếu niên sống tại thành phố và, chỉ trừ một số ít, không có công việc ổn định. Trong nhiều trường hợp các thành viên còn chưa bao giờ nói chuyện với nhau mà mới chỉ liên lạc qua Internet. Proud Boys chỉ tuyển mộ nam giới. Họ chống chính phủ, nhưng lại ủng hộ chính quyền của ông Donald Trump. Và, điều quan trong nhất, Proud Boys xác định mục tiêu của mình là "tiêu diệt cánh tả".
Các thành viên trong nhóm Proud Boys thống nhất chủ trương tiêu diệt cánh tả rồi đưa chủ nghĩa dân tộc; chủ nghĩa phân biệt đối xử, v.v…trở thành hệ tư tưởng chính trong xã hội thì nước Mỹ mới có thể trở lại thời kỳ phồn vinh được.
Hai nhà báo Robert Evans và Jason Wilson đã tiến hành điều tra và phát hiện ra các tổ chức phát-xít coi Proud Boys như là "vườn ươm" thành viên mới cho mình. Những người lãnh đạo Proud Boysít có quan hệ với các nhóm phát-xít như Đảng Công nhân Truyền thống Mỹ. Họ mong được sử dụng Proud Boys như một công cụ cực đoan hoá giới thanh niên thành thế hệ phát-xít mới sẵn sàng sử dụng vũ lực để đạt được điều mình muốn
"Chiến tranh" trên đường phố Mỹ
"Kẻ thù truyền kiếp" của Proud Boys là antifa, tức "anti-fascists", những nhà hoạt động chống phát-xít. Hầu hết các antifa là người có tư tưởng tiến bộ và hoàn toàn không muốn chủ nghĩa phát-xít bành trướng tại đất nước mình. Thế nhưng họ lại gặp phải sự thất vọng vì chính quyền không nhận ra hiểm hoạ của phát-xít đang manh nha để từ đó có biện pháp phản ứng phù hợp.
Vậy nên họ mới tập trung nhau lại rồi tổ chức những hành động như biểu tình chống phát-xít hay bí mật thâm nhập các nhóm phát-xít để điều tra về tổ chức của chúng. Số lượng những người tự coi mình là antifa đã - đang ngày một tăng mạnh trong những năm gần đây vì càng ngày càng có nhiều nhóm phát-xít manh động hơn trước.
Chính trong cách Proud Boys đụng độ với antifa mà nhóm dân quân này lộ ra bản chất phát-xít của mình. Họ sẵn sàng đe doạ hay dùng vũ lực đối với những người antifa. Mỗi khi antifa tổ chức một cuộc biểu tình chống phát-xít, thành viên của Proud Boys sẽ xuất hiện trên đường phố với vũ khí trên người nhằm mục đích uy hiếp người biểu tình.
Đã xuất hiện không ít trường hợp xảy ra đánh lộn giữa hai bên, và Proud Boys còn có thể sử dụng những công cụ của cảnh sát như lựu đạn hơi cay để tấn công antifa. Ngay cả vụ việc của Kyle Rittenhouse gần đây cũng có liên quan đến Proud Boys. Kyle Rittenhouse, một thiếu niên 17 tuổi từ lâu chịu ảnh hưởng của những bài tuyên truyền của Proud Boys đăng trên mạng xã hội.
Vào ngày 25-8-2020, Kyle đã dùng súng trường bắn chết hai người antifa và làm bị thương một người khác trong khi họ đang biểu tình. Trong khi vụ án của Kyle đang được toà án xử lý, Proud Boys đã thể hiện rõ sự ủng hộ của mình đối với cậu thiếu niên, kèm theo lời đe doạ sẽ thực hiện những vụ tấn công tương tự vào antifa.
Bản thân nhận thức của công chúng Mỹ về Proud Boys và phong trào phát-xít tại đất nước họ nói chung cũng đang tăng lên. Cái chết oan uổng của George Floyd đã "mở mắt" nhiều người về sự thật, "vết thương" phân biệt chủng tộc tại Mỹ vẫn còn đang tiếp tục chảy máu. Họ cũng hiểu rằng, những kẻ phát-xít đang cố tình làm cho vết thương đấy phải được khoét sâu hơn nữa khiến cho nó trở nên trầm trọng hơn bao giờ hết. Bởi thế, không chỉ có riêng antifa mà cả những người dân thường nữa cũng đang xuống đường phản đối phát-xít.
Điều mà nhiều người đang mong chờ nhất là việc, liệu Quốc hội Mỹ và tổng thống có đồng ý đưa Proud Boys vào danh sách các nhóm khủng bố nội địa hay không?
Lê Công Vũ (cand.com.vn/ANTG/Tổng hợp)
Tags:
