Liên quan đề nghị xóa bỏ trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài, lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải (GTVT) nêu quan điểm: Việc xử lý tồn tại, bất cập tại trạm thu phí này cần phải được thực hiện trên nguyên tắc bảo đảm hài hòa lợi ích và tôn trọng quyền, nghĩa vụ của các bên theo hợp đồng đã ký.
Đây là nội dung của Bộ GTVT vừa có công văn trả lời Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, về việc cử tri tiếp tục đề nghị các cơ quan chức năng xem xét, bỏ trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài trên tuyến đường Võ Văn Kiệt mới.
Nhà đầu tư Công ty cổ phần Vietracimex 8 sử dụng trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài thu hoàn vốn tuyến tránh TP Vĩnh Yên từ năm 2009. Giá trị gói thầu này lên tới khoảng 530 tỷ đồng, với thời hạn thu phí hoàn vốn hơn 16 năm 10 tháng, mức phí thấp nhất là 10 nghìn đồng/xe bốn chỗ.
Các lái xe bức xúc vì không đi đường tránh mà vẫn phải trả tiền BOT, do đó thường xuyên tập trung phản đối, yêu cầu Vietracimex 8 dỡ trạm BOT này và chuyển về tuyến tránh TP Vĩnh Yên. Từ ngày 18-12-2018 đến 15-3-2019, nhiều lái xe tiếp tục tụ tập để phản đối việc thu phí trở lại đã bị lực lượng chức năng giải tán.
UBND TP Hà Nội cũng đã nhiều lần đề nghị Bộ GTVT dừng thu phí và di chuyển trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài về đúng vị trí đường tránh TP Vĩnh Yên. Bởi đây là tuyến đường đối ngoại huyết mạch nối trung tâm thành phố với Cảng hàng không quốc tế Nội Bài. Tuy nhiên, Bộ GTVT cho biết đã báo cáo Chính phủ, đề nghị ngân sách mua lại hoặc sáp nhập BOT này vào BOT Vĩnh Yên - Nội Bài. Sau đó, BOT này vẫn tiếp tục thu phí.
Theo báo cáo của Bộ GTVT, trước khi triển khai dự án BOT đầu tư xây dựng quốc lộ 2 đoạn tránh TP Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc), trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài do Cục Đường bộ Việt Nam (ĐBVN), nay là Tổng cục ĐBVN tổ chức quản lý, thu phí nộp ngân sách nhà nước.
Tại Thông báo số 37/TB-VPCP ngày 23-2-2006, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cho phép triển khai dự án mở rộng, nâng cấp quốc lộ 2 đoạn tránh thị xã Vĩnh Yên theo hình thức BOT với nguồn vốn đầu tư từ thu phí trên tuyến đường Bắc Thăng Long - Nội Bài. Tổng cục ĐBVN cùng với nhà đầu tư là Công ty cổ phần Vietracimex 8 đã ký Hợp đồng BOT số 37/CĐBVN-HĐ.BOT ngày 14-8-2007 để triển khai dự án theo đúng quy định pháp luật.
Công ty Cổ phần Vietracimex 8 đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất được sử dụng trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài để hoàn vốn cho dự án BOT quốc lộ 2 tuyến tránh TP Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc).
Trên cơ sở ý kiến góp ý của các bộ, ngành, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản số 5324/VPCP-KTN ngày 5-8-2009 cho phép chuyển giao nguyên trạng trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài cho Công ty Cổ phần Vietracimex 8 (từ ngày 1-9-2009 đến 31-12-2010 thu phí nộp ngân sách Nhà nước; từ ngày 1-1-2011 thu phí hoàn vốn cho dự án theo văn bản số 783/BTC-HCSN ngày 17-1-2011 của Bộ Tài chính).
Khi Quỹ Bảo trì đường bộ đi vào hoạt động theo Nghị định số 18/2012/NĐ-CP ngày 13-3-2012, Thủ tướng Chính phủ có văn bản số 2250/TTg-KTN ngày 28-12-2012 về việc xử lý, sắp xếp lại các trạm thu phí đường bộ, trong đó giao Bộ GTVT xóa bỏ, dừng thu từ ngày 1-1-2013 đối với các trạm thu phí sử dụng đường bộ nộp ngân sách nhà nước, các trạm thu phí sử dụng đường bộ trả nợ vay; chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan xử lý đối với các trạm khác (trừ các trạm thu phí hoàn vốn các dự án BOT). Như vậy, các trạm thu phí hoàn vốn cho các dự án BOT được tiếp tục thu phí.
Năm 2013, trên cơ sở ý kiến của cử tri và UBND TP Hà Nội, Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất xử lý bất cập tại trạm thu phí này theo hướng ghép với trạm thu phí của dự án BOT quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên hoặc nhà nước bố trí vốn mua lại bằng ngân sách nhà nước.
Năm 2014, Bộ GTVT tiếp tục có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét xử lý bất cập tại trạm thu phí Bắc Thăng Long-Nội Bài. Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo: “Bộ GTVT chỉ đạo thực hiện thu phí hoàn vốn cho dự án xây dựng quốc lộ 2, tuyến tránh TP Vĩnh Yên theo hợp đồng BOT đã được ký với nhà đầu tư”. Vì vậy, trạm thu phí này tiếp tục được hoạt động đến nay.
Cuối năm 2018, một số lái xe phản đối, dừng xe tại trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài gây mất an ninh trật tự và an toàn giao thông, Bộ GTVT đã chỉ đạo Tổng cục ĐBVN phối hợp chặt chẽ các cơ quan chức năng của TP Hà Nội và nhà đầu tư để bảo đảm an ninh trật tự và an toàn giao thông tại trạm thu phí. Từ đó đến nay, trạm thu phí này vận hành ổn định.
“Việc triển khai dự án và duy trì hoạt động của trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài trên tuyến đường Võ Văn Kiệt đã tuân thủ các quy định của pháp luật tại thời điểm thực hiện dự án (Nghị định số 78/2007/NĐ-CP ngày 11-5-2007) và được cấp có thẩm quyền chấp thuận”, lãnh đạo Bộ GTVT khẳng định.
Trong thời gian qua, để hoàn thiện chính sách pháp luật về đầu tư theo hình thức đối tác công – tư (PPP), Chính phủ đã ban hành các Nghị định đều có điều khoản quy định chuyển tiếp, theo đó, đối với các dự án đã ký hợp đồng dự án trước ngày Nghị định có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục thực hiện theo quy định của hợp đồng dự án đã ký.
Đồng thời, pháp luật dân sự cũng quy định: "Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của pháp luật, có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng". Vì vậy, phía Bộ GTVT cho rằng, việc xử lý tồn tại, bất cập tại trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài cần phải được thực hiện trên nguyên tắc bảo đảm hài hòa lợi ích và tôn trọng quyền, nghĩa vụ của các bên theo hợp đồng đã ký.
Hiện nay, trên tuyến quốc lộ 2 đang triển khai đồng thời hai dự án BOT (dự án BOT quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên và dự án quốc lộ 2 tuyến tránh TP Vĩnh Yên); trong đó, dự án BOT quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên đang trong giai đoạn chuẩn bị kết thúc thời gian thu phí hoàn vốn.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT giao Tổng cục ĐBVN tích cực đàm phán với các nhà đầu tư của hai dự án trên để đề xuất giải pháp xử lý bất cập tại trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài, đồng thời, với việc dừng thu phí hoàn vốn tại dự án BOT quốc lộ 2 đoạn Nội Bài - Vĩnh Yên, trên cơ sở đó Bộ sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận.
Trang Ly (Nhân dân)
